کارگاه و محفل شعر شب‌های پروانه‌ای، به همت کانون‌های فرهنگی و همکاری جهاد دانشگاهی در کافه کتاب توچال برگزار شد.
در این کارگاه که در تاریخ ۱۶ بهمن ۱۴۰۳ برگزار گردید، دکتر ناصر پروانی ضمن تبریک اعیاد شعبانیه و دهه مبارک فجر به شرح و توضیح موضوعاتی چون ایجاز پرداخت.
ايشان در ابتداي جلسه خطاب به دانشجويان و حضار اين چنين بيان داشت كه يك روز عادي ما آرزوي خيلي آدمها است و اين تفكر به شما آرامش مي دهد. سعي كنيد از لحظه لحظه زندگيتون بهترين بهره را ببريد در فضاي مجازي فقط قسمت ويتريني زندگي آدمها را مي بينيم.
سعي كنيد آدمهاي شفافي باشيد ياد بگيريد يك نفري مشكل چند نفر را حل كنيد ياد بگيريد ارتقاء پيدا كنيد، كم مصرف باشيد و هميشه يكرنگ.
ناصر پروانی در این جلسه عنوان کرد: ايجاز يكی از لوازم شعراست؛ یعنی تلخیص و پیراستن شعر و نثر از حواشی و زوائد، به طوری که بیش‌ترین توان بیان در عین داشتن کمترین تعداد کلمات، ابیات و جملات حاصل آید.
فهم مخاطبان از اشعار و متون موجز، درجات مختلفی داشته، از مرتبۀ ساده شروع می‌شود و به لایه‌ها و اعماق چندگانه معنایی می‌رسد. تعداد، جهات و عمق لایه‌های قابل ادراک به آموخته‌ها، تجربیات، حالات و ذخائر ذهنی شخص بستگی پیدا می‌کند.
وي در ادامه بيان داشت: ايجاز در يك دسته بندی به دو نوع تقسيم می گردد:
ايجاز افقی، ايجازی است كه شامل كلمات و جملات يك مصراع يا يك بيت می‌گردد.
منظور از ايجاز عمودی، ايجاز در كليت شعر است. گاهی ممكن است شعری در مصراع ها و ابيات خويش زوائد نداشته باشد اما وقتی در تماميت آن نظر می كنيم آن را شعر غيرموجز می‌يابيم. به اين معنا كه شاعری پيامی را که باید دركلمات كمتر وابيات اندكی بیان نمايد، بیان نکرده است.
ناصرپروانی در ادامه افزود: ايجاز در شعر از طرق مختلفی امكان‌پذير است:
نخست حذف:
آسان ترين راه برای رسيدن به ايجاز، حذف است مثل حذف جمله، حذف مصراع، حذف فعل، حذف كلمه، حذف حروف و هر آنچه تكرار و يا آوردن آن ضروری نيست.
بعد تركيب‌سازي:
تركيب سازی نقش قابل توجهی در ايجاز دارد. يك تركيب به جای چندين جمله ايفای نقش می تواند بكند، تركيب قوی، خود يك شعر مكمل است.
سوم نحوه بيان:
گاهی نحوهء بيان و ساخت زبانی شعر، در ايجاز آن كمك می نمايد. تغيير قواعد نحوی و دستوری، شعر را از حالت نثروارگی بيرون می‌كشد. خروج از اين چنبرۀ تنگ، خود به نوعی شاعر را ملتزم می‌كند تا از پرحرفی پرهيز كند.
رعايت ايجاز بايد در حد اعتدال آن باشد. فشردگی و حذف نبايد تا آن حد پيش برود كه در معنای شعر خللی به وجود آيد. به تعبيری، نه اطناب ممل و نه ايجاز مخل باشد. زيرا افراط در ايجاز، رسايی و فهم شعر را دشوار می سازد و روابط عاطفی ميان شاعر و مخاطب را در هم می ريزد و لذت آن را از بين می برد.
در این جلسه علاوه بر بحث در زمینه آرايه ايجاز، به مفاهيمي در زمينه انقلاب اسلامي و دهه فجر هم پرداختند. و علاوه بر استاد پروانی، دانشجویان و حضار هم به شعرخوانی پرداختند.
این جلسه که در فضای كافه كتاب توچال برگزارگردید همچون همیشه ميزبان شعرخواني شاعران و دانشجویان ايراني و بين‌الملل نیز بود
